Organik ürün yönetmeliği 10 Haziran 2005 tarihinde resmi gazetede yayımlanmıştır. 25841 resmi gazetede yönetmeliğin kapsamı maddeler halinde mevcuttur. Söz konusu yönetmelikle organik ürün standartları belirlenmiş ve buna göre denetim mekanizmaları kurulmuştur. Özellikle organik tarımsal üretim başlığı altında uluslararası standartlardan da faydanılarak kapsam içerikleri maddeler halinde belirlenmiştir.
Organik Ürün Nedir?
Yazımızın bu bölümünde organik ürün tanımını kısaca yapmak istiyoruz. Formülünde insana ve çevreye zararlı herhangi bir bileşen bulunmayan, geri dönüşümü kolay olan ve de tüm üretim süreçleri standartlar çerçevesinde denetlenen ürünlere organik ürün adı verilmektedir. Başta Avrupa ülkeleri olmak üzere ülkemizde de organik ürün bilinci çok fazla artmıştır. Özellikle çeşitli hastalıkların ortaya çıkması, doğanın hızla kirlenmesi, küresel ısınmanın çok ciddi seviyelere ulaşması gibi sorunlar organik ürün bilincini arttırmıştır. Bu kapsamda çeşitli uygulamalar, denetimler ve devlet teşvikleri ile organik ürün pazarı desteklenmektedir.
Organik Ürün Yönetmeliğinin Amacı
Organik ürün yönetmeliğinin en önemli amaçlarından biri ekolojik dengenin korunmasıdır. Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi çevre kirliliği, küresel ısınma ve yaşanan doğal afetler sonucu ekolojik denge tahribata uğramıştır. Bununla birlikte bazı canlıların nesilleri tükenmiş ve küresel ısınmaya bağlı olarak çok ciddi doğa olayları yaşanmaya başlanmıştır. Özellikle de doğal kaynakların hızla yok olmaya başlaması ekolojik dengenin korunması bilincini arttırmıştır. Bu yönetmeliğinde temel amaçlarından biri ekolojik dengenin korunmasıdır diyebiliriz.
Söz konusu yönetmelikle organik tarımsal faaliyetlerin yürütülmesi amaçlanmaktadır. Daha önce yapıların standart dışı uygulamalar yerine 2005 yılında çıkartılan bu yönetmelikle organik tarımsal faaliyetler standartlar ve denetimler çerçevesinde yapılmaya başlanmıştır. Yönetmelikle organik tarımsal pazarlar da belirlenmiştir. Mevcut pazarların geliştirilmesi ve yeni pazar alanlarının oluşturulması amaçlanmaktadır.
Organik Ürün Yönetmeliğinin Kapsamı
Organik ürün yönetmeliğinin kapsamı çok geniştir. Tüm su ürünleri, hayvansal ve bitkisel ürünleri üretiminin girdilerini organik tarım yöntemleri ile yapılmasını kapsamaktadır. Bunun yanında orman ve doğal alanların korunması yine söz konusu yönetmeliğin kapsamı içerisine girmekedir. Organik tarım ürünlerinin standartlar çerçevesinde işlenmesi, ambalajlanması, etiketlenmesi, depolanması, dağıtımı ve pazarlaması kapsam içerisinde yer almaktadır. Buna ek olarak her türlü denetim ve ceza standartları da organik ürün yönetmeliği içerisinde belirlenmiştir.
Türkiye’de Organik Üretim
Türkiye’de organik üretim kapsamında kapsamlı standartlar yönetmeliklerle belirlenmiş durumdadır. En son 2005 yılında kabul edilen yönetmelikle birlikte amaç, kapsam ve tüm standartlar açık bir şekilde ortaya konulmuştur. Ülkemizde organik üretimin geçmişine baktığımızda 1980’li yılların ortalarını görüyoruz. İlk olarak bazı batılı Avrupa ülkeleri Ege Bölgesi’nde bazı kişilerle anlaşmış ve kuru erik, kuru kayısı gibi ürünler satın almıştır. Daha sonrasında 1993 yılında kısıtlı da olsa bazı yönetmelikler çıkartılmıştır. Kapsamlı ve en önemli yönetmelik ise yukarıda belirtmiş olduğumuz ve 2005 yılında resmi gazetede yayımlanan yönetmelik olmuştur.
TÜİK tarafından açıklanan en son verilere göre ülkemizde 250’ye yakın farklı organik ürün bulunmaktadır. Başta Batı Avrupa ülkeleri olmak üzere pek çok ülkeye bu ürünleri pazarlayabiliyoruz. Her yıl yaklaşık 2 milyon tona yakın organik ürün üretim kapasitesine sahip olan ülkemiz çok ciddi şekilde organik tarım ülkesi olma yolunda ilerlemektedir. Bu noktada özellikle devletin uygulamış olduğu çeşitli devlet teşviklerinin etkisi de çok fazladır. Yakın zamanda bir tarım ülkesi olan Türkiye’nin organik ürün hacmi çok daha iyi seviyelere gelecektir. Bu konuda devlet teşvikleri ve çiftçilerin de eylemleri önemli olacaktır. Daha sağlıklı ve daha temiz bir gelecek için organik tarıma önem vermeye devam etmeliyiz.
